Luật việt vị mới nhất từ FIFA, hay còn gọi là “luật Wenger”, hứa hẹn thay đổi hoàn toàn bóng đá hiện đại bằng cách trao lợi thế cho các cầu thủ tấn công.
Luật việt vị, một trong những điều luật phức tạp và gây tranh cãi bậc nhất trong bóng đá, đang đứng trước ngưỡng cửa của một cuộc cải tổ lịch sử. Được đề xuất bởi cựu huấn luyện viên huyền thoại Arsène Wenger và đang được FIFA thử nghiệm, sự thay đổi này không chỉ đơn thuần là một bản cập nhật mà còn là một cuộc cách mạng tiềm tàng, hứa hẹn sẽ định hình lại hoàn toàn cách chúng ta xem, chơi và phân tích bóng đá trong nhiều thập kỷ tới. Cùng xem qua những thay đổi này cùng ThapCamTV nhé.
Luật việt vị hiện hành và những bất cập
Quy tắc việt vị hiện tại, được quy định bởi Ủy ban Bóng đá Quốc tế (IFAB), nêu rõ rằng một cầu thủ bị coi là ở vào thế việt vị nếu bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể anh ta (đầu, thân, chân) mà được phép ghi bàn ở gần đường biên ngang của đối phương hơn cả bóng và cầu thủ đối phương cuối cùng thứ hai. Sự ra đời của VAR đã khiến việc áp dụng luật này trở nên chính xác đến từng milimet. Tuy nhiên, chính sự chính xác tuyệt đối này lại làm nảy sinh nhiều vấn đề nan giải, gây ức chế cho cả cầu thủ lẫn người hâm mộ.
Những tình huống “việt vị vì cái móng chân” hay “việt vị bởi nách áo” đã trở thành chuyện thường ngày ở các giải đấu đỉnh cao. VAR có thể kẻ những đường thẳng ảo trên màn hình, xác định một tiền đạo đã việt vị chỉ vì một phần vai áo của anh ta nhô ra trước hậu vệ cuối cùng.
Điều này không chỉ làm gián đoạn nhịp độ trận đấu mà còn đi ngược lại tinh thần của luật lệ, vốn được sinh ra để chống lại lối chơi “cắm cọc” phi thể thao, chứ không phải để trừng phạt những pha di chuyển thông minh của tiền đạo chỉ vì một khoảng cách vô cùng nhỏ. Hệ quả là các đội bóng có xu hướng chơi phòng ngự tiêu cực hơn, các tiền đạo trở nên e dè trong các pha bứt tốc, và niềm vui khi chứng kiến một bàn thắng bị tạm hoãn bởi những phút chờ đợi VAR trong căng thẳng.
Các tình huống việt vị do VAR phát hiện nhận về rất nhiều tranh cãi
Dự luật ‘Wenger’: Một định nghĩa hoàn toàn mới về việt vị
Dự luật này, thường được gọi với cái tên thân mật là “luật Wenger”, đảo ngược hoàn toàn triết lý của luật hiện hành. Thay vì tìm kiếm bất kỳ bộ phận nào của cầu thủ tấn công ở phía trên hậu vệ cuối cùng để bắt lỗi, quy tắc mới sẽ xác định một cầu thủ là hợp lệ (không việt vị) nếu toàn bộ cơ thể của anh ta chưa vượt qua hoàn toàn hậu vệ đối phương cuối cùng thứ hai. Nói một cách đơn giản hơn, chỉ cần một phần rất nhỏ của cơ thể cầu thủ tấn công (ví dụ như gót chân) vẫn còn ngang bằng hoặc ở phía sau hậu vệ, thì cầu thủ đó không bị coi là việt vị.
Đây là một sự thay đổi mang tính cách mạng. Nó chuyển trọng tâm từ việc “trừng phạt người tấn công” sang “ưu ái người tấn công”. Nếu luật cũ khiến một tiền đạo có thể bị thổi phạt dù 99% cơ thể anh ta vẫn ở vị trí hợp lệ, thì luật mới sẽ công nhận pha bóng đó, miễn là 1% cơ thể của anh ta còn “ở lại”. Sự điều chỉnh này được kỳ vọng sẽ loại bỏ hoàn toàn các tình huống việt vị “siêu mỏng” gây tranh cãi, giúp các quyết định của trọng tài và VAR trở nên rõ ràng, nhanh chóng và dễ hiểu hơn rất nhiều đối với công chúng.
Một dự luật với đã được Wenger đưa ra
Mục đích của sự thay đổi
Mục tiêu hàng đầu của FIFA và Arsène Wenger là khuyến khích một thứ bóng đá cống hiến, giàu bàn thắng và hấp dẫn hơn. Bằng cách trao lợi thế rõ rệt cho các cầu thủ tấn công, luật mới sẽ thúc đẩy các tiền đạo mạnh dạn hơn trong việc di chuyển không bóng, thực hiện các pha chạy chỗ và phá bẫy việt vị.
Bên cạnh đó, việc đơn giản hóa luật việt vị cũng nhằm mục đích giảm bớt gánh nặng và áp lực cho các trọng tài. Các quyết định gây tranh cãi kéo dài hàng phút đồng hồ với sự can thiệp của VAR sẽ giảm đi đáng kể. Thay vào đó, các tình huống sẽ trở nên rõ ràng hơn, giúp trận đấu diễn ra liền mạch và cảm xúc của khán giả không bị đứt quãng.
Mục đích sẽ giảm sự can thiệp về việt vị từ công nghệ VAR
Tác động đến lối chơi và chiến thuật
Đối với các cầu thủ tấn công, đây là một tin không thể vui hơn. Họ sẽ có thêm khoảng không gian và thời gian để hoạt động. Những tiền đạo tốc độ sẽ trở thành vũ khí còn lợi hại hơn nữa, khi họ có thể bắt đầu pha bứt tốc của mình sớm hơn một chút mà không lo bị thổi phạt. Các pha chạy chỗ chéo sân hay luồn ra sau lưng hàng thủ sẽ trở nên phổ biến và hiệu quả hơn.
Ngược lại, các hậu vệ và huấn luyện viên theo trường phái phòng ngự sẽ phải đối mặt với một bài toán cực kỳ hóc búa. Lối chơi bẫy việt vị với hàng phòng ngự dâng cao sẽ trở nên vô cùng rủi ro và gần như không thể áp dụng một cách hiệu quả như trước. Các đội bóng sẽ buộc phải bố trí hàng thủ lùi sâu hơn để đảm bảo an toàn, điều này vô tình sẽ tạo ra một khoảng trống lớn hơn giữa hàng tiền vệ và hàng hậu vệ.
Các trung vệ giờ đây không chỉ cần giỏi không chiến và tắc bóng, mà còn phải sở hữu tốc độ và khả năng đọc tình huống siêu hạng để đối phó với những tiền đạo luôn chực chờ ở ranh giới việt vị mới. Lối chơi của toàn đội sẽ phải thay đổi, có thể sẽ chuyển sang các sơ đồ linh hoạt hơn, ưu tiên khả năng chuyển đổi trạng thái từ phòng ngự sang tấn công một cách nhanh chóng.
Luật mới sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến lối chơi của mỗi đội
Lời kết
Luật việt vị mới nhất của FIFA không chỉ đơn thuần là một sự điều chỉnh về mặt kỹ thuật, nó là một tuyên ngôn về triết lý bóng đá: một triết lý tôn vinh sự dũng cảm, sáng tạo và tinh thần tấn công. Dù vẫn còn đang trong giai đoạn thử nghiệm, đồng thời đối mặt với nhiều ý kiến trái chiều, không thể phủ nhận rằng đây là một trong những đề xuất cải cách táo bạo, đáng mong chờ nhất trong lịch sử bóng đá hiện đại.